Առողջ մտքեր՝ ներդաշնակ կյանք. ինքնախնամք
Հուզական մոխրացում հասկացությունը սկսել է շրջանառվել նախ մասնագիտական ոլորտում: Հատկապես բնորոշ է այն մասնագետներին, որոնց աշխատանքը ենթադրում է մարդ-մարդ շփում, մասնավորապես՝ բժիշկներ, փրկարարներ և այլն: Այլ կերպ ասած՝ աշխատանք, որը ենթադրում է հուզական մեծ ներդրում, ինչն էլ հաճախ բերում է հուզական մոխրացման: Այսօր, սակայն, այդ խնդիրը լայնորեն նկատվում է նաև առօրյա կյանքում. մարդու հոգեկանը չի հասցնում կյանքի, տեղեկատվության, աշխատանքի տեմպի հետևից և դարձյալ կանգնում ենք մոխրացման խնդրի առջև:
Մոխրացումը փուլ առ փուլ է լինում, մարդը չի հասցնում նկատել, որ ինքը մոխրացման մեջ է։ Մոխրացման նշաններն են՝ հետաքրքրությունների կորուստ, աշխատանքային մոտիվացիայի կորուստ, հույզերի բթացում, մեխանիկական վերաբերմունք, ավելի խորքային մակարդակում՝ սոցիալական շփումներից մեկուսացում և խուսափում, իսկ ավելի խորը՝ ֆիզիկական նշաններ՝ անքնություն, ստամոքսացավ, գլխացավ և այլն։
Մոխրացած ծնողը վատ օրինակ է երեխայի համար. նա հոգնած է, լարված, ինչի պատճառով չի կարողանում հուզական կապ հաստատել երեխայի հետ, չի կարողանում ճիշտ արձագանքել երեխայի դժվարություններին, ապրումներին:
Ընտանիքին և/կամ աշխատանքին մինչև վերջ նվիրվելը հաճախ է ամբողջովին սպառում ու մաշեցնում մարդուն։ Արդյունքում առաջանում են առողջական մի շարք խնդիրներ, ի դեպ, թե՛ ֆիզիկական, թե՛ հոգեբանական: Մինչդեռ այդ նույն «նվիրվել»-ը կարելի է ու պետք է հասկանալ այսպես՝ լինել առողջ, լինել բավարարված, լինել երջանիկ ու հենց այդ երջանկությունը տալ ընտանիքին:
Այս պարագայում պետք է հիշել, որ երեխաները միշտ օրինակ են վերցնում ծնողից, և ավելի լավ է՝ նրանք սովորեն իրենց մասին հոգ տանել, հավասարակշռել կյանքը, քան սովորեն մինչև վերջ սպառվել, մոխրանալ և մաշել առողջությունը։
Հոգեբան Իրինա Խանամիրյանի հետ կազմել ենք հուզական մոխրացումից խուսափելու կամ դրանից ազատվելու փորձված միջոցների կարճ ցանկ: Գրի՛ առեք կամ մտապահե՛ք:
Բայց նախ կարևոր է հասկանալ, որ եթե խնդիրը լուրջ է, ապա ուղղակի թեթև փոփոխությունները կամ մեկ-երկու շաբաթյա հանգիստը չեն օգնում։ Այս պարագայում պետք է կենսաոճի փոփոխություն լինի։ Օրինակ, եթե գնում եք ֆիթնեսի, ուրեմն պետք է առնվազն կես տարի ստաբիլ գնալ կամ ուղղակի երեկոյան 7-ից հետո անջատում եք հեռախոսը և աշխատանքային զանգերի այլևս չեք պատասխանում։ Փոխեք կենսաոճը, որպեսզի կարողանաք խուսափել իսպառ մոխրացումից։
Իսկ ընդհանուր առմամբ, ահա այն պարզ քայլերը, որոնք առօրյա կյանքում պետք է հաշվի առնել․
- Օրվա անելիքները պլանավորելիս առանձին ժամանակ հատկացրեք ձեր սիրելի գործերի, հետաքրքրությունների ու հանգստի համար: Դա կարող է լինել թեկուզ տասը րոպե, բայց դա պիտի լինի միայն ձերը։
- Փորձեք ամեն առիթ օգտագործել բնության գրկում լինելու համար: Չի՞ ստացվում հաճախակի, ուրեմն սկսեք բույսեր, ծաղիկներ աճեցնել տանը: Նույն սկզբունքով կարելի է սկսել ընտանի որևէ կենդանի պահել:
- Մաքուր ու կոկիկ պահեք ձեր միջավայրը, ազատվեք անպիտան, ճնշող իրերից: Պարզվում է՝ հոգեկան հանգստության ու ներդաշնակության համար կարևոր է նաև, որ մաքուր լինի ֆիզիկական միջավայրը՝ տունը, աշխատասենյակը... Իհարկե, սա պետք չէ անել ֆանատիկորեն:
- Փորձեք հնարավորինս հաճախ շփվել ձեզ հաճելի մարդկանց հետ:
- Սկսեք մարզվել, քայլել, վազել: Բարեբախտաբար, այսօր դա կարելի է անել նաև առանց տնից դուրս գալու և առանց մեկ դրամ ծախսելու:
- Երեկոյան ժամերին, ինչպես նաև ժամանակ առ ժամանակ հայտարարեք առանց բջջայինի ու համակարգչի օր: Միտքն արժանի է լռության, ինչը հնարավոր է ապահովել միայն բոլոր սարքերն անջատելով:
Այս ցանկը կարելի է երկար շարունակել։ Բայց ինչպես նկատեցիք, ամեն բան պտտվում է ԻՆՔՆԱԽՆԱՄՔԻ շուրջ, իսկ եթե ընդունում ենք դրա կարևորությունը, ուրեմն նաև հասկանում ենք, որ մարդիկ շատ տարբեր պահանջներ ու նախընտրություններ ունեն. պետք է պարզապես ժամանակ ու տեղ ազատել կյանքում այդ պահանջները բավարարելու համար:
Այս պահանջմունքներից է ծնունդ առել ինքնախնամք հասկացությունը: Եթե խոսենք ֆիզիկականի մասին, ապա ինքնախնամքի լավ օրինակներ են ֆիզիկական ակտիվությունը՝ զբաղվել որևէ մարզաձևով, հանգստյան օրերին մեկնել քաղաքից դուրս, հաճախել գեղեցկության սրահ և այլն: Եթե խոսենք հոգեկան առողջության տեսանկյունից, ապա ինքնախնամք հասկացության մեջ կարող են տեղավորվել բոլոր այն գործողությունները, որոնք հաճույք են պատճառում մարդուն՝ ընթերցանությունից մինչև հաճելի մարդկանց հետ անցկացրած համատեղ ժամանցը։
Նախ սկսեք պարզել, թե ինչն է իսկապես հաճելի ու օգտակար ձեր մտքին, հոգուն ու մարմնին․ կազմեք հստակ ցանկ։ Սա կարևոր է նախ և առաջ ձեզ համար, իսկ հետո ձեր երեխաների ու սիրելիների համար․ եթե ծնողը հոգ է տանում իր մասին, հետևաբար ավելի հանգիստ է, ավելի ուրախ, ավելի կայուն տրամադրություն ունի, բնականաբար նա այդ տրամադրությունը տարածում է շրջապատում, հետևաբար իր շրջապատի անդամներն էլ ավելի հանգիստ և ուրախ են։
Կարևոր է նաև հիշել, որ եթե իրավիճակը սրվել է, եթե զգում եք, որ այն արդեն հստակ ազդում է ֆիզիկական և հոգեկան առողջության վրա, ուրեմն անպայման դիմեք մասնագետի օգնությանը։ Խնամեք ինքներդ ձեզ, նախ նվիրվեք ձեզ, հետո ընտանիքին։ Սա շահեկան է բոլոր կողմերի համար։
Դիտե՛ք ամբողջական հարցազրույցը
Նյութը պատրաստվել է Եվրոպական Միության ֆինանսական աջակցությամբ։ Բովանդակության համար պատասխանատվություն են կրում «Ընտանիքի ակադեմիա» ՀԿ-ն, և պարտադիր չէ, որ այն արտահայտի Եվորպական Միության տեսակետները:
